Угарлыг газ дээрге, кандыг-даа хевирлиг кывыышкындан үнген газ хевирлиг бүдүмел. Шак бо химиктиг каттыжыышкынның хоюу кижилерге айыылды тургузуп бооп болур черлер:
- котельнаялар, чылыдылга, технологтуг электростанциялар котелдарының чаны;
- кадыг оттулар чүүл-биле ажылдаар каминнер, печкалар (суугулар) ажыглап турар чуртталга бажыңнары болгаш дачалар;
- автономнуг газ чылыдылгалыг, газтыг плиталарлыг, колонкаларлыг, бойлерлерлиг квартиралар, бажыңнар;
- хуу гаражтар, тус-тус бокстар, ооң иштинде чер адаанда автостоянкалар;
- «буржуйка», «булерьян» хевирлиг суугулар-биле одап турар, ажык оттуг газтыг чылыдылга херекселдери.
Угарлыг газ организмче кире бээрге, чүү канчап баарыл?
Тыныш органнарынче кире берген соонда, угарлыг газтың молекулалары ханче кирип, гемоглобин молекулалары-биле катчы бээр. Оон шуут-ла чаа карбоксигемоглобин дээр бүдүмел апаар, ол кислород чорудулгазынга шаптыктаар. Ынчангаш шак ол чылдагаан ужун кислородтуң чедимче чогун болдурар.
Эң-не улуг айыыл – угарлыг газ көзүлбес болгаш эскертинмес, ол чыт-даа, өң-даа чок, тодаргайлаарга, аарыгзыырының чылдагааны билдинмес болур база дарый тодарадыптар арга чок болур. Моноксид углеродту канчап-даа эскербейн баар, ынчангаш ооң адын “оожум өлүрүкчү” (“тихий убийца”) дээр.
Сактып алыңар – угарлыг газ кара сагыштыг, ол дыка дүрген болгаш билдинмес, ынчангаш кадыыңар база чуртталгаңар үезинде алдынган хемчеглерден хамааржыр.
Бодуңарны болгаш чоок кижилериңерни кадагалаңар!
#ПротивотуберкулезныйДиспансерТыва
#угарный_газ_опасен